nën52018
Gjendja vegjetative ka periudha heshtjeje nervore, të ngjashme me gjumin e thellë
Sipas një studimi të publikuar në "Nature Communications", humbja e ndërveprimeve komplekse cerebrale, që ndjek dëmtimet e rënda te pacientët në gjendje vegjetative, ndodh për shkak të një tendence të qarqeve kortikale për të rënë në periudha të shkurtra të heshtjes nervore, të quajtura periudha "fikjeje" (OFF), kur marrin një sinjal nga jashtë ose ndërpriten, një sjellje që mund të shihet edhe gjatë gjumit të thellë, në subjektet e shëndetshme. Puna, e kryer nga Universiteti i Milanos dhe Fondacioni "Don Gnocchi", u mbështet nga Projekti i Trurit të Njeriut (BE), e të tjerë.
"Ne e dinim nga studimet e mëparshme që pacientët të cilët bien në gjendje vegjetative pas një dëmtimi të rëndë të trurit, mund të ruajnë pjesë të paprekura të sistemit talamo-kortikal që janë spontanisht aktive dhe reaguese ndaj stimujve ndijorë, por nuk arrijnë të angazhohen në ndërveprimet komplekse shkakësore, duke rezultuar në humbje të vetëdijes, por në këtë studim kemi arritur qëllime të reja", thonë Mario Rosanova dhe Matteo Fecchio, autorët kryesorë të studimit.
Hulumtuesit studiuan përgjigjet elektroencefalografike ndaj stimulimit transkranial magnetik dhe verifikuan praninë e periudhës OFF në korteksin e pacientëve që ishin në gjendje vegjetative. Këto periudha, të cilat nuk janë të pranishme në prag të subjekteve normale, janë megjithatë të ngjashme me ato të zbuluara gjatë gjumit edhe në individë të shëndetshëm. Këto periudha OFF do të ishin shkak i bllokimit jo vetëm të jehonës lokale, themelore për një proces të sinjaleve hyrëse, por edhe të ndërveprimeve komplekse ndërmjet zonave kortikale larg nga njëra-tjetra dhe në këtë mënyrë, do të parandalonin gjendjen e vetëdijes. Kur pacienti del nga gjendja vegjetative, periudhat OFF zhduken dhe ndërveprimet komplekse kortikale, më pas, do të kthehen në funksion.
"Zbulimi ynë ka rëndësi jo vetëm për përparimin e të kuptuarit tonë mbi çrregullimet e vetëdijes, duke përfshirë aspektet klinike që përfshijnë, sepse ajo lidhet me ngjarje potencialisht të kthyeshme lokale, të tilla si periudha OFF, me dinamikat e përgjithshme cerebrale, kritike në përcaktimin e humbjes dhe në rifitimin e ndërgjegjes pas lëndimit të trurit", përfundojnë autorët.
Nat Commun. 2018. doi: 10.1038/s41467-018-06871