gus222023
Efekti stimulues i kafesë, jo vetëm çështje kafeine
Pirja e një filxhani kafeje në mëngjes ndihmon për t'u zgjuar, për t'u ndjerë më aktiv dhe për të qenë më kreativ, por, sipas një studimi të publikuar në "Frontiers in Behavioral Neuroscience", kjo nuk ndodh vetëm për shkak të pranisë së kafeinës.
"Disa nga këto efekte janë specifike për konsumimin e kafesë si pije dhe ndoshta lidhen me faktorë të tillë si aroma dhe shija, ose pritshmëria psikologjike që lidhet me filxhanin e kafesë", thotë Maria Picó-Pérez nga Universiteti i Minhos në Spanjë, autore kryesore e studimit. Studiuesit analizuan të dhënat e marra nga konsumuesit e kafesë për të kuptuar nëse efekti i të ndjerit më të zgjuar ishte për shkak të vetive të kafeinës ose nëse ndodhte për shkak të përvojës së pirjes së kafesë në tërësi. Ata rekrutuan njerëz që pinin të paktën një filxhan kafe në ditë dhe i kërkuan atyre të mos konsumonin ushqime ose pije me përmbajtje kafeine për të paktën tre orë para studimit.
Fillimisht autorët i intervistuan pjesëmarrësit për të grumbulluar të dhënat sociodemografike, më pas kryen dy skanime të shkurtër nëpërmjet rezonancës magnetike funksionale. Skanimi i parë u krye para dhe i dyti 30 minuta pas marrjes së kafeinës ose pasi pjesëmarrësit kishin pirë një filxhan standard kafeje. Për shkak të efekteve të njohura neurokimike të konsumit të kafesë, studiuesit prisnin që skanimet të tregonin integrim të shtuar të rrjeteve të lidhura me korteksin preforontal, kujtesën ekzekutive, dhe rrjetin e modalitetit të parazgjedhur (DMN) të përfshirë në proceset e introspeksionit dhe vetë-reflektimit.
Analizat treguan se lidhshmëria e DMN-së u ul pas pirjes së kafesë dhe marrjes së kafeinës, duke indikuar se konsumimi i kafeinës dhe kafesë i bën njerëzit më të përgatitur për të kaluar nga pushimi në punë. Megjithatë, pirja e kafesë e rriti lidhjen në rrjetin më të lartë vizual dhe rrjetin e duhur të kontrollit ekzekutiv, pjesë të trurit të përfshira në kujtesë, kontrollin konjitiv dhe sjelljen e drejtuar nga qëllimi. Edhe pse, diçka e tillë nuk ndodhi kur pjesëmarrësit konsumuan vetëm kafeinë.
Autorët nënvizojnë se studimi nuk analizoi nëse pirja e kafesë pa kafeinë mund të jepte të njëjtat rezultate dhe se mund të ketë dallime në metabolizmin e kafeinës midis njerëzve që të jenë të interesuat për studimet e ardhshme.
Frontiers in Behavioral Neuroscience 2023. Doi: 10.3389/fnbeh.2023.1176382
http://doi.org/10.3389/fnbeh.2023.1176382