jan102017

Teknikë e re epigjenetike lejon të shuhen gjene sipas dëshirës

Artikuj lidhur

23-01-2017 | Terapia gjenike, perspektivat e reja të diskutuara në Firence

08-07-2015 | Diagnostikimi dhe trajtimi i tumorit cerebral në shkallë gjenetike

19-02-2015 | Me nivel të ulët të vitaminës D shtohet rreziku i ndërlikimeve tek diabetikët

Sipas rezultateve të një studimi të zhvilluar në Institutin San Raffaele Telethon në Milano për terapinë gjenike (SR-Tiget), është e mundur të shuhet një gjen sipas dëshirës duke ia fshehur makinave molekulare që lexojnë informacionet dhe të shprehin funksionin e tij. Teknika lejon për shembull të eliminohen efektet e dëmshme të një gjeni të mutuar duke shmangur alternativën e shkatërrimit të tij ose të goditen mekanizmat e leximit dhe të shprehjes me kufizime të ndryshme si të efikasitetit dhe të sigurisë. Ja përse puna e SR-Tiget është e rëndësishme: lejon shuarjen e gjeneve në mënyrë më të sigurt dhe efikase, me aplikime që shkojnë nga kurimi i sëmundjeve për shkak të gjeneve të mutuara deri te modifikimi i qelizave të sistemit imunitar për imunoterapinë e tumoreve. Kërkuesit e drejtuar nga Angelo Lombardo dhe Luigi Naldini kanë sintetizuar proteina artificiale të afta për të njohur një gjen shënjestër sipas dëshirës dhe për ta modifikuar në terma epigjenetike në mënyrë që ta bëjë të palexueshëm.

Diferenca mes shuarjes së një gjeni me një modifikim gjenetik dhe një epigjenetik mund të krahasohet me grisjen e faqes së një manuali udhëzimesh dhe mbulimit të rreshtave të një teksti. "Qelizat përdorin çdo ditë epigjenetikën për të rregulluar shprehjen e gjeneve edhe në bazë të progresit të zhvillimit të organizmit dhe ndaj stimujve të marrë nga ambienti. Për shembull, gjatë zhvillimit embrional, epigjenetika nevojitet për të shuar ato gjene që nuk do të jenë më të nevojshme në jetën si i rritur", shpjegon Lombardo.

Naldini komenton: "Këto rezultate hapin perspektiva të reja për trajtimin e atyre sëmundjeve ku shprehja e një gjeni të mutuar është e dëmshme për pacientin, të ashtuquajturat sëmundje të trashëgueshme". Por jo vetëm: çelësat epigjenetike mund të përdoren për të shuar një ose më shumë gjene të përfshirë në rregullimin e përgjigjes imunitare, duke i bërë p.sh. rruazat e bardha më agresive kundër qelizave tumorale ose të padukshme ndaj sistemit imunitar të pacientit të cilit i transplantohen.

Cell. 2016. doi: 10.1016/j.cell.2016.09.006
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27662090