jan152025
Iktusi ishemik. Perspektiva të reja për rigjenerimin e indeve të trurit
Një studim ndërkombëtar i kryer nga Universiteti i Milanos dhe Universiteti i Danimarkës Jugore (SDU), i publikuar në The Journal of Pathology, ka identifikuar receptorin GPR17 në oligodendrocitet e papjekura që rrethojnë lezionet ishemike njerëzore si një shënjues të mundshëm dhe objektiv terapeutik për trajtimin e iktusit ishemik. Gjetjet hapin mundësi të reja për promovimin e rigjenerimit të indeve të trurit pas një iktusi ishemik, duke përfshirë mundësinë e ripërdorimit të barnave tashmë të miratuara për përdorime të tjera.
Iktusi ishemik shkaktohet nga bllokimi i rrjedhjes së gjakut në tru dhe është një ndër shkaktarët kryesorë të vdekjes dhe paaftësisë në rang global. Demielinimi dhe dëmtimi i lëndës së bardhë, të zakonshme pas një iktusi, dëmtojnë transmetimin e sinjaleve nervore, duke shkaktuar deficite neurologjike. GPR17, i studiuar për gati njëzet vjet nga ekipi i udhëhequr nga Marta Fumagalli, është një rregullator kyç i maturimit të oligodendrociteve, qelizat përgjegjëse për prodhimin e mbështjellësit të mielinës që mbron neuronet. "GPR17 gjendet te qelizat e papjekura dhe fiket në mënyrë progresive ndërsa oligodendrocitet piqen dhe fillojnë të prodhojnë mielinë", shpjegon Fumagalli. "Në modelet eksperimentale të neurodegjenerimit, shprehja e GPR17 rritet në prani të dëmtimit të trurit, të lidhur me humbjen dhe paaftësinë e mielinës. Ndërhyrjet farmakologjike që synojnë këtë receptor kanë treguar efekte të dobishme", vazhdon ajo.
"Promovimi i rigjenerimit të mielinës mund të jetë një strategji thelbësore për të reduktuar aftësinë e kufizuar të lidhur me iktusin ishemik", shton bashkëautorja Kate Lykke Lambertsen.
Duke përdorur mostrat e autopsisë të ofruara nga Banka Daneze e Trurit, ekipi hulumtues analizoi shprehjen e GPR17 në indet e trurit nga pacientët që kishin pësuar një iktus ishemik. Rezultatet treguan se GPR17 lokalizohet në oligodendrocite të papjekura që grumbullohen rreth lezioneve ishemike dhe dendësia e këtyre qelizave rritet në mënyrë progresive me kalimin e kohës pas ngjarjes ishemike.
Aktivizimi i mikroglisë, qelizave imune të trurit, lidhet me GPR17: në fazat kronike, inflamacioni kalon nga një fenotip rigjenerues në një fenotip shkatërrues, duke parandaluar maturimin e oligodendrociteve.
"Oligodendrocitet përpiqen të riparojnë mielinën e dëmtuar, por inflamacioni kronik i bllokon ato në një gjendje të papjekur, duke penguar rigjenerimin", shpjegon autori kryesor i studimit Stefano Raffaele.
Ky studim është një hap i rëndësishëm në kuptimin e proceseve rigjeneruese pas një iktusi, duke e afruar shkencën me mundësinë e trajtimeve klinike të synuara për të përmirësuar cilësinë e jetës së pacientëve.
"Ky studim konfirmon GPR17 si një objektiv kyç terapeutik për promovimin e rigjenerimit të trurit. Për më tepër, për shkak se receptori rregullohet nga medikamente tashmë të disponueshme, kjo hap rrugën për ripërdorimin e tyre për të trajtuar iktusin te njerëzit", përfundojnë autorët.