pri122024
Neuronet pasqyrë, nga zbulimi te perspektivat e ardhshme
Me zbulimin e neuroneve pasqyrë në vitet '90, u dallua edhe zona e trurit, përgjegjëse për empatinë. Në këtë studim kontribuoi edhe një prej profesorëve të fiziologjisë njerëzore në Universitetin e Parmës, Giacomo Rizzolatti.
"Gjithçka nisi nga studimet e primatëve. Megjithatë, kthesa erdhi kur, krahas studimeve standarde mbi aktivizimin e neuroneve motorike gjatë kryerjes së lëvizjeve të caktuara ose veprimeve specifike që kërkojnë aplikimin e forcës, ne filluam të analizojmë se çfarë ndodhi në kushte entologjike, pra veprime, të tilla si loja ose marrja e objekteve", shpjegon Rizzolatti. Së pari, kjo qasje na ndihmoi të zbulojmë se shumë neurone në zonën motorike janë specifike për veprime të caktuara, prandaj filluam të flasim për harkun motorik dhe së dyti, na mundësoi të identifikojmë grupin e neuroneve brenda kësaj zone, të quajtur pasqyrë, të cilët aktivizohen kur e gjeni veten duke bërë një veprim të caktuar. Studimet e mëvonshme konfirmuan praninë e këtyre mekanizmave te njeriu.
Njohuritë janë konsoliduar me kalimin e kohës. "Është vënë re se këto neurone janë tashmë të pranishme te fëmijët dhe u japin mundësi të kopjojnë stimujt e nënës, ndërsa te të rriturit, ato mund të fitohen duke iu dedikuar një aktiviteti të caktuar", vazhdon Rizzolatti. Që prej dhjetë vjetësh, është konstatuar se zona e trurit që përmban neuronet pasqyrë, aktivizohet kur ndjeni neveri, por edhe frikë apo acarim. Kjo është baza e empatisë, pra të jesh në të njëjtën gjendje si individi që shfaq një emocion të caktuar.
Duke u nisur nga analizimi që neuronet pasqyrë aktivizohen edhe vetëm duke parë një veprim të caktuar, studiuesit kanë hedhur hipotezën se ata mund të "zgjohen" disi. "Aktualisht ne po punojmë mbi aplikimet në fushën e sportit, kështu që nëse një atlet i lënduar sheh se si ka ecur gjatë rehabilitimit, kjo i jep mundësinë të rikthehet në lojë më shpejt. Krahas kësaj, një aplikim tjetër është në fushën e arkitekturës rezidenciale, me neurone pasqyrë që zbulojnë se si të projektojnë në një mënyrë që i përshtatet sistemit nervor", përfundon Rizzolatti.