pri192023
Cefalea cluster. Frekuenca dhe intensiteti i sulmeve lidhen me orën cirkadiane
Një studim i publikuar në "Neurology" tregon se dhimbjet e kokës te njerëzit që vuajnë nga Cefalea cluster dhe migrena lidhen drejtpërdrejt me sistemin cirkadian.
"Ne u përpoqem të hulumtonim më shumë mbi këtë temë sepse disa nga pacientët tanë dhe shumë raste në literaturë kanë raportuar dhimbje koke që ndodhin çdo ditë në të njëjtën orë", tha autori kryesor i studimit Mark Burish nga UT Health Houston, SHBA.
"Qëllimi ynë ishte të shqyrtonim edhe më tej këtë lidhje dhe u befasuam kur zbuluam sa ngushtë janë të lidhura këto dhimbje koke me orën cirkadiane", vazhdojnë autorët.
Studiuesit analizuan të gjitha kërkimet e disponueshme për cefalean cluster dhe migrenën që përfshinin karakteristikat cirkadiane, të tilla si informacioni në lidhje me kohën kur niste dhimbja e kokës gjatë gjithë ditës dhe gjatë gjithë vitit, duke vlerësuar nëse gjenet e lidhura me orën cirkadiane ishin më të zakonshme te njerëzit me këto dhimbje koke që llogariteshin edhe për hormonet që lidhen si me sistemin cirkadian ashtu edhe me dhimbjet e kokës.
Një model cirkadian i sulmeve të cefaleas cluster u gjet në mbi 70% të pjesëmarrësve në 16 studime, me një kulm të qartë cirkadian midis orës 9 të mbrëmjes dhe 3 të mëngjesit dhe kulmet sezonale në pranverë dhe vjeshtë.
Modeli ishte jashtëzakonisht i saktë dhe ndryshonte me disa minuta çdo ditë në shumë pacientë. U zbulua gjithashtu se njerëzit me cefalea cluster kishin nivele më të ulëta të melatoninës dhe nivele më të larta të kortizolit.
Në nivel qelizor, cefalea cluster shoqërohej me gjenet qendrore cirkadiane CLOCK dhe REV-ERBα, dhe pesë nga nëntë gjenet që lidhen me ndjeshmërinë e cefaleas kontrolloheshin nga ora cirkadiane.
Për migrenën, analiza tregoi një model sulmesh cirkadiane në 50% të pjesëmarrësve në tetë studime, me depresion të qartë cirkadian midis orës 23:00 të mbrëmjes dhe 7 të mëngjesit, me një kulm të gjerë sezonal midis muajve prill dhe tetor.
Pjesëmarrësit me migrenë kishin nivele më të ulëta të melatoninës urinare, e cila ulej edhe më shumë gjatë një sulmi. Migrena shoqërohej gjithashtu me gjenet qendrore cirkadiane CK1δ dhe RORα, dhe 110 nga 168 gjenet e ndjeshmërisë ndaj migrenës kontrolloheshin nga ora cirkadiane.
"Të kuptuarit saktë të kohës kur nis dhimbja e kokës mund të çojë gjetjen e një trajtimi që mund t'i parandalojë këto dhimbje ose të ndihmojë në menaxhimin më të mirë të episodeve të dhimbshme", përfundojnë autorët.
Neurology. 2023. Doi: 10.1212/WNL.0000000000207240
https://doi.org/10.1212/WNL.0000000000207240