kor112022
Forma e mirë fizike në moshë të re, shton aftësitë konjitive në moshë madhore
Një studim i botuar në Journal of Science and Medicine in Sport dhe i kryer nga studiues të Universitetit të Melburnit, në bashkëpunim me kolegë nga Universiteti i Tazmanisë në Australi ndoqi 1200 njerëz për 30 vjet duke zbuluar një lidhje të rëndësishme midis fitnesit në moshë të re dhe aftësive konjitive në moshë të mesme.
Studimi, i cili filloi në vitin 1985, përfshiu subjekte që ishin 7-15 vjeç në atë kohë, të vlerësuar për aftësinë fizike, funksionin kardiopulmonar dhe raportin mes perimetrit të belit dhe ijëve. Më shumë se 30 vjet më vonë, individët që ishin në formë më të mirë në pjesën e parë të jetës, kishin raporte më të ulëta të këtij raporti dhe ishin të prirur të merrnin rezultate më të mira në testet konjitive që synonin shpejtësinë e përpunimit dhe vëmendjes, ndërkohë që nuk u vu re asnjë efekt në kapacitetin mnemonik.
"Hulumtimi i mëparshëm ka lidhur formën fizike të të rriturve me një mprehtësi mendore më të mirë dhe një rrezik më të ulët për demencë me kalimin e viteve, edhe pse ky është studimi i parë që lidh aftësinë fizike infantile me aftësinë e të menduarit në moshën e mesme", thotë Michele Callisaya, bashkautore e studimit (Universiteti Monash, Melburn), duke deklaruar se lidhja ka mbetur e pandryshuar edhe pas normalizimit sipas faktorëve të mundshëm ngatërrues, si: performanca akademike, statusi social dhe ekonomik, pirja e duhanit dhe konsumimi i alkoolit.
"Nivelet e larta të fitnesit ndihmojnë në krijimin e neuroneve të reja, lidhjeve dhe enëve të gjakut në tru, të cilat mund të shpjegojnë efektin mbrojtës që ne kemi vënë re. Për më tepër, sjelljet e shëndetshme kanë më shumë mundësi të vazhdojnë me kalimin e kohës nëse fillohen në një moshë të re", thonë studiuesit, duke shpjeguar se fëmijët mbi 6 vjeç duhet të kenë të paktën 60 minuta aktivitet të përditshëm mesatar deri të fuqishëm, si lojëra, lëvizje dhe vrap. Në këtë kuptim, është gjithashtu e dobishme të zvogëlohet koha e kaluar para ekranit të smartfonit dhe kompjuterit, siç sugjerohet nga një studim tjetër i kryer në Danimarkë dhe i sapopublikuar në JAMA Pediatrics. Në studim, fëmijët që shpenzonin jo më shumë se 3 orë në javë para ekranit kishin mesatarisht 45 minuta më shumë aktivitet fizik ditor sesa bashkëmoshatarët e tyre pa kufij të përdorimit të smartfonit dhe kompjuterit.
Journal of Science and Medicine in Sport 2022. Doi: 10.1016/j.jsams.2022.05.009
https://doi.org/10.1016/j.jsams.2022.05.009
JAMA Pediatrics 2022. Doi: 10.1001/jamapediatrics.2022.1519
http://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2022.1519