nën72024
Ngrohja globale dhe rreziku për leucemi limfoblastike akute pediatrike
Një studim i botuar në Lancet Planetary Health ka treguar se ekziston një lidhje e mundshme midis ekspozimit ndaj temperaturave të larta të ambientit gjatë shtatzënisë dhe rritjes së rrezikut për leucemi limfoblastike akute (LLA) te fëmijët. Ky zbulim është i një rëndësie të veçantë për profesionistët dhe studiuesit e kujdesit shëndetësor, pasi nxjerr në pah një faktor rreziku shtesë që lidhet me ndryshimet klimatike.
Studimi i koordinuar nga Tormod Rogne (Shkolla e Shëndetit Publik në Yale) përdori të dhënat nga regjistrat e lindjeve (1982-2015) dhe regjistri i tumoreve në Kaliforni (1988-2015). Autorët mundën të identifikojnë 6849 raste me LLA pediatrike, 6258 prej të cilëve kishin të dhëna të mjaftueshme për t'u përfshirë në studim. Rastet u krahasuan me 307,579 kontrolle të shëndetshëm të cilët u konfrontuan për gjininë, racën, përkatësinë etnike dhe datën e ciklit të fundit menstrual të nënës.
Temperatura e ambientit u vlerësua në një rrjet prej 1 km dhe lidhja midis temperaturës dhe LLA-së u vlerësua sipas javës së shtatzënisë, duke i kushtuar vëmendje të veçantë periudhës maj-shtator. Analizat e ndjeshmërisë u kryen duke marrë parasysh edhe lagështinë relative dhe grimcat e imëta atmosferike (PM2.5).
Analiza tregoi se një rritje prej 5°C në temperaturën mesatare javore gjatë javës së tetë të shtatzënisë e rriti rrezikun për LLA me 7%.
Gjetja e një lidhjeje midis temperaturave të larta gjatë javëve të para të shtatzënisë dhe rritjes së rrezikut për leucemi limfoblastike akute tregon se nevojiten kërkime të mëtejshme për të kuptuar mekanizmat që qëndrojnë në themel të këtij fenomeni. Dihet që leucemia limfoblastike akute është me origjinë prenatale dhe se ndryshimet në zhvillimin hematopoietik gjatë shtatzënisë mund të kenë pasoja afatgjata, por oksidimi, ndryshimet epigjenetike dhe përgjigjet inflamatore të shkaktuara nga nxehtësia mund të jenë mekanizmat kryesorë që ndikojnë në zhvillimin e kësaj patologjie.
Lancet Planet Health 2024. Doi: 10.1016/S2542-5196(24)00121-9
http://doi.org/10.1016/S2542-5196(24)00121-9