dhj162024
Vitamina B3 ul rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare dhe vdekshmerisë
Vitamina B3 e njohur gjithashtu si niacina është një mikronutrient që tretet në ujë dhe ndikon në procese të shumta fiziologjike. Mungesa e niacinës mund të çojë në gjendje shëndetësore serioze, duke përfshirë pelagrën, e cila karakterizohet nga dermatiti, diarreja, demenca dhe vdekja. Niacina njihet edhe për efektet e saj terapeutike në rastet e dislipidemisë dhe mund të ulë ndjeshëm nivelin e kolesterolit LDL (kolesteroli i keq) dhe të rrisë nivelin e kolesterolit HDL (kolesteroli i mirë) në gjak.
Ushqimet e pasura me niacinë janë: peshku ton, salmoni, gjeli i detit, kikirikët dhe produktet e paketuara e të fortifikuara, duke siguruar kështu një burim të përshtatshëm dietik të vitaminës B3. Përveç kësaj, disa ushqime të zakonshme, duke përfshirë mishin e viçit, të derrit, atë të pulës, kafenë dhe çajin, përmbajnë sasi të larta të niacinës. Në shumë vende, niacina shtohet në miell dhe drithëra për të parandaluar mangësitë ushqimore.
Kjo e bën niacinën një mikronutrient dietik shumë të popullarizuar në dietat moderne perëndimore, veçanërisht në Shtetet e Bashkuara, ku marrja e niacinës e tejkalon tre herë sasinë e rekomanduar dietike.
Megjithatë, ndërsa disa studime kanë gjetur efekte mesatarisht të dobishme të niacinës në ngjarjet kardiovaskulare, të tjerët nuk kanë parë asnjë dhe madje kanë arritur në përfundimin se ajo mund të rrisë rrezikun e vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet.
Duke pasur parasysh mungesën dhe ndryshueshmërinë e informacionit, ky studim kishte si synim të hetonte lidhjen midis marrjes dietike të niacinës dhe shkaqeve të vdekshmërisë kardiovaskulare në popullatën e Shteteve të Bashkuara.
Studimi përfshiu 26,746 të rritur nga National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) në SHBA midis 2003 dhe 2018, me një ndjekje mesatare prej 9.17 vjetësh. Marrja e niacinës u vlerësua nëpërmjet dy intervistave 24-orëshe të rikujtimit të dietës, me pjesëmarrësit të ndarë në katër grupe bazuar në marrjen mesatare të niacinës.
Gjatë ndjekjes, u regjistruan 3,551 vdekje nga të gjitha shkaqet dhe 1,096 vdekje nga shkaqe kardiovaskulare.
Një korrelacion i kundërt u vu re midis marrjes së niacinës dhe rrezikut të vdekshmërisë totale dhe kardiovaskulare me një lidhje dozë-përgjigje midis marrjes dietike të niacinës dhe rrezikut të vdekshmërisë.
Megjithatë, përfitimet u rritën vetëm mbi një dozë mesatare prej 22.45 mg në ditë.
Për sa i përket reduktimit të rrezikut të vdekshmërisë kardiovaskulare, dobitë e marrjes së niacinës u vunë re vetëm në disa nëngrupe, duke përfshirë të moshuarit dhe gratë. Karakteristikat fillestare treguan se individët me konsum më të lartë të niacinës ishin përgjithësisht më të rinj, më të arsimuar dhe më shumë gjasa të pinin duhan ose alkool.
Analizat e nëngrupeve të shtresuara sipas moshës, gjinisë, përkatësisë etnike, nivelit të arsimit, pirjes së duhanit, konsumit të alkoolit, indeksit të masës trupore dhe kushteve të sëmundjes zbuluan se ndikimi i marrjes dietike të niacinës në shkaqet e rrezikut të vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet ishte dukshëm më i theksuar te individët jo diabetikë sesa te ata diabetikë.
Suplementet e niacinës, megjithëse janë të dobishme, mund të shkaktojnë efekte anësore të tilla si skuqje e lëkurës dhe nëse merren në doza të tepërta, toksicitet të mëlçisë ose hiperglicemi.
Këto vëzhgime ofrojnë një kuptim se si niacina redukton rreziqet e vdekshmërisë. Studiuesit arritën në përfundimin se këto përfitime mund të jenë për shkak të aftësisë së niacinës për të përmirësuar metabolizmin qelizor dhe mitokondrial duke rritur nivelet e NAD (nicotinamide adenina dinucleotid), një kofaktor vendimtar për shumë funksione qelizore dhe duke reduktuar inflamacionin, dëmtimin e ADN-së, plakjen qelizore dhe vdekjen e qelizave.
Përfitimet kardiovaskulare të niacinës mund t'i atribuohen rolit të saj si një agjent për uljen e lipideve. Si një agonist i fuqishëm i receptorit të lidhur me proteinën G, niacina mund të pengojë lipolizën dhe të zvogëlojë prodhimin e acideve yndyrore të lira.
Së fundi, niacina mund të jetë më e përshtatshme për reduktimin e rreziqeve të vdekshmërisë te diabetikët, pasi mund të rrisë sheqerin në gjak dhe të zvogëlojë ndjeshmërinë ndaj insulinës te diabetikët.
Prandaj, këto vëzhgime sugjerojnë se marrja më e lartë e niacinës mund të rekomandohet për të zvogëluar rrezikun e vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet tek individët jo diabetikë, por jo te pacientët diabetikë.
Megjithatë, do të nevojiten studime të mëtejshme për të kuptuar më mirë efektet e ndryshueshme të niacinës në popullata të ndryshme dhe rolin e saj si një modulator i NAD-së në lidhje me funksionin e saj të uljes së lipideve.