jan292021
Demenca: Identifikohen 12 faktorë rreziku të evitueshëm, që mund të parandalojnë 40% të rasteve
Nga raporti i përditësuar i Komisionit Lancet mbi parandalimin, ndërhyrjen dhe kujdesin ndaj demencës, publikuar në "The Lancet", dalin tre shkaqe të reja të parashikueshme për demencën: konsumi i tepërt i alkoolit dhe traumat kranike në moshë të mesme dhe ekspozimi ndaj ndotësve atmosferikë në pjesën e fundit të jetës.
Tre faktorët, që u shtohen 9 të tjerëve të përshkruara tashmë në versionin e mëparshëm të raportit, i çojnë në 12 aspektet e modifikueshme të stilit të jetës, të cilat janë në gjendje të parandalojnë ose të vonojnë 40% të rasteve të demencës. Të kombinuar me njëri-tjetrin, tre faktorët e rinj të rrezikut lidhen me 6% të rasteve të demencës, me një vlerësim prej 3% që iu atribuohen lezioneve në kokë në moshë të mesme, 1% rasteve konsumimit të alkoolit me më shumë se 21 njësi në javë në moshë të mesme dhe 2%, ekspozimit ndaj ndotjes atmosferike në moshë të përparuar.
9 faktorët e mbetur janë lidhur me 34% të të gjitha rasteve të demencës, në veçanti, një udhëzim më i vogël në vitet e para të jetës, humbja e dëgjimit në moshë të mesme dhe duhanpirja në moshë të përparuar (7%, 8% e 5%, përkatësisht).
Shkruar nga 28 ekspertë lider të demencës në rang botëror, versioni i përditësuar i raportit të botuar në "The Lancet" kujton 9 faktorët e rrezikut të identifikuar nga Komisioni Lancet në vitin 2017, ndërsa ofron një përmbledhje analitike të studimeve më të mira për parandalimin e demencës. "Raporti tregon se është në dorë të politikëbërësve, përveçse në dorë të individëve, të parandalojnë dhe vonojnë një përqindje të konsiderueshme të demencës në çdo fazë të jetës", thotë autori kryesor Gill Livingston i Kolegjit Universitar të Londrës. "Për të parandaluar demencën, përveç favorizimit të shëndetit të mirë, duhet të përballemi me pabarazitë, për të përmirësuar mënyrën se si njerëzit e jetojnë jetën duke krijuar mjedise aktive dhe të shëndetshme për komunitetet, ku aktiviteti fizik është normë, një dietë më e mirë është e arritshme për të gjithë dhe ekspozimi ndaj alkoolit zvogëlohet në minimum".
Lancet 2020. Doi: 10.1016/S0140-6736(20)30367-6
https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30367-6