pri282023
Kush fle vonë natën i përgjigjet më keq stresit
Njerëzit që flenë vonë natën reagojnë më keq ndaj stresit dhe janë më të prirur ndaj sjelljeve jo të shëndetshme, të tilla si pirja e duhanit ose konsumimi i alkoolit, sipas një studimi të botuar në "Chronobiology International" dhe drejtuar nga Ugo Faraguna nga Universiteti i Pizës.
"Studimi ynë ka shqyrtuar lidhjen mes simptomave të stresit post traumatik (PTSS) dhe parametrave cirkadian gjatë kryerjes së një aktiviteti, gjatë pushimit dhe gjumit, të vlerësuar si subjektivisht nëpërmjet pyetësorëve, ashtu edhe objektivisht nëpërmjet aktigrafisë", shpjegojnë autorët.
Studiuesit u munduan të kuptonin nëse kronotipi, d.m.th., karakteristika e të fjeturit vonë dhe të qenit më aktiv gjatë orëve të natës, ose zgjimi herët dhe të qenit shumë aktiv në mëngjes, mund të zbusë lidhjen midis parametrave të gjumit/cirkardian dhe çrregullimit post traumatik. Ata studiuan 120 individë duke përdorur Trauma and Loss Spectrum Self Report (TALS-SR), versionin e shkurtuar të Morningness-Eveningness Questionnaire (rMEQ), Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) dhe aktigrafinë e pulsit.
Të qënit më aktivë gjatë natës, cilësia e dobët e gjumit, efikasiteti më i ulët i gjumit (SE), stabiliteti më i ulët ndërmjet ditës (IS) dhe ndryshueshmëria më e lartë brenda ditës (IV) e ritmeve cirkadiane prodhuan rezultate TALS-SR më të larta. Analizat e regresionit treguan se IV, SE dhe PSQI mbetën të lidhura me domenet e simptomave të TALS pas rregullimit për faktorët potencialisht ngatërrues, por analizat e mëtejshme treguan se vetëm PSQI mbeti i lidhur ndjeshëm me fushat e simptomave të kapura nga TALS, edhe pse ndërveprimi me kronotipin nuk ishte i rëndësishëm.
"Edhe pse, efekti i kronotipit si moderator i lidhjeve midis parametrave të gjumit/cirkardian dhe PTSS nuk është i rëndësishëm, të qenit më aktiv gjatë natës u solli rezultate më të larta TALS, duke konfirmuar kështu cenueshmërinë e kronotipeve 'të natës' ndaj reagimeve më të këqija ndaj stresit", përfundojnë autorët.
Chronobiology International 2023. Doi: 10.1080/07420528.2023.2189952
https://doi.org/10.1080/07420528.2023.2189952